Over seksueel grensoverschrijdend gedrag praten blijft voor veel Nederlanders lastig. Volgens recent onderzoek van Ipsos vinden mensen het tegenwoordig zelfs moeilijker dan vijf jaar geleden om hierover in gesprek te gaan. Terwijl openheid juist de sleutel is om dit gedrag bespreekbaar te maken én aan te pakken binnen organisaties.
Praten over grensoverschrijdend gedrag: de drempel is hoog
De cijfers uit het onderzoek van Ipsos liegen er niet om: slechts 17% van de Nederlanders vindt het makkelijk om te praten over seksueel grensoverschrijdend gedrag op het werk. In 2018 lag dat percentage nog op 22%. En het geldt niet alleen voor slachtoffers of direct betrokkenen—ook collega’s, leidinggevenden en HR-professionals worstelen met hoe je het gesprek opent zonder dat het ongemakkelijk wordt.
Wat houdt mensen tegen? Veelgenoemde redenen zijn de angst om iets verkeerd te zeggen, de vrees om iemand onterecht te beschuldigen, of simpelweg niet weten hoe je het onderwerp aansnijdt. Door de grotere aandacht voor dit onderwerp – mede door #MeToo – zijn normen veranderd. En juist dat maakt het voor veel mensen spannender om iets te zeggen: “Wat als ik het fout doe?”
Aandacht voor het gesprek
Het lastige is: als we het gesprek uit de weg gaan, verandert er weinig. Juist het voeren van een open dialoog helpt om een cultuur te creëren waarin iedereen zich veilig voelt. Waar gedrag bespreekbaar is. En waar mensen niet pas aan de bel trekken als het al mis is gegaan.
Voor organisaties ligt hier een belangrijke taak. Het begint bij het erkennen dat grensoverschrijdend gedrag – ook in subtiele vormen – kan voorkomen, en dat daarover praten essentieel is. Dat vraagt niet om het aanwijzen van daders en slachtoffers, maar om het creëren van een veilige gespreksruimte.
En dat vraagt tijd. Vertrouwen bouw je niet in één gesprek. Het vraagt om een continue investering: in aandacht, in luisteren en in ruimte geven. Een veilige cultuur ontstaat als mensen merken dat ze gehoord worden, ook als iets moeilijk is om te zeggen.
Dialoog als sleutel tot verandering
Bij Integriteit.nl geloven we in de kracht van de dialoog. Niet om met elkaar in debat te gaan, maar om écht te luisteren, vragen te stellen, en open te zijn over wat je ervaart. In onze aanpak draait het daarom niet alleen om kennis of beleid, maar juist om het aangaan van het gesprek. De dialoog maakt het mogelijk om nuances te bespreken. Wat voor de één als een grapje voelt, kan voor de ander kwetsend zijn. Door het gesprek aan te gaan, leer je elkaars grenzen kennen én respecteren. En dat begint niet pas bij HR of een vertrouwenspersoon, maar juist in het dagelijks contact tussen collega’s.
Daarom werken we in onze trajecten met realistische praktijkvoorbeelden en reflectie. Zodat mensen niet alleen weten wat gewenst gedrag is, maar zich ook bewust zijn van de hoe andere collega’s hier naar kijken en dit ervaren en zo aangezet worden tot durven te handelen als er iets speelt.
Leiderschap en voorbeeldgedrag
Ook leidinggevenden spelen hierin een cruciale rol. Niet alleen door beleid op te stellen, maar door zélf het goede voorbeeld te geven. Benoem gedrag dat niet past bij jullie waarden, en wees duidelijk over wat jullie als organisatie belangrijk vinden. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Soms is een open gesprek tijdens een teamoverleg al genoeg om een verschil te maken.
Als leidinggevende hoef je niet op elke vraag een pasklaar antwoord te hebben. Wat telt, is dat je beschikbaar bent en het gesprek niet uit de weg gaat. Juist in kwetsbare situaties is het belangrijk dat medewerkers voelen: hier is ruimte voor mijn verhaal.
Een goede aanpak betekent ook dat je weet wat je moet doen als iemand zich uitspreekt. Luister zonder oordeel, stel open vragen, en verwijs waar nodig door. Je hoeft niet alles zelf op te lossen – het gaat erom dat mensen merken: hier word ik serieus genomen.
Samen werken aan een veilige werkcultuur
Het onderzoek van Ipsos laat zien dat er nog veel te winnen is. Maar ook dat we in beweging zijn. Dat het onderwerp leeft. En dat is positief. Want verandering begint bij bewustwording – en bij de moed om dat moeilijke gesprek tóch te voeren.
Bij Integriteit.nl helpen we organisaties om die stap te zetten. Door trainingen, het faciliteren van de dialoog en een compleet Integriteitsprogramma voor organisatie met oog voor wat er echt speelt. Want als we met elkaar praten, kunnen we samen bouwen aan een veilige en integere werkomgeving..
Meer weten?
Wilt u meer weten over wat wij voor uw organisatie kunnen betekenen? Neem dan gerust contact met ons op en we helpen u graag verder.
door Esther van Gaal (trainer)
esther@integriteit.nl
06 – 38 77 17 22
Op de hoogte blijven?
Meld u aan voor onze nieuwsbrief!
Hoe wij u kunnen helpen met integriteit?
Vraag hier onze digitale brochure aan