“Alles overwegend is oud-wethouder Bob Duindam inconsequent geweest in zijn handelwijze. Met zijn handelen heeft hij laten zien dat hij op sommige momenten aandacht had voor integriteit en zich bewust was van (de schijn van) belangenverstrengeling en bevoordeling die kon ontstaan. Op andere momenten was de heer Duindam hier niet alert op en handelde hij in strijd met de gedragscode integriteit. (…) Het college is op een enkel onderdeel onvoldoende alert geweest ten aanzien van de betrokkenheid van de heer Duindam bij besluitvorming over GemBoxx.”
Zo luidt de conclusie van het onderzoek dat Bureau Berenschot uitvoerde in opdracht van de Woerdense gemeenteraad dat nu naar buiten is gebracht. Gemboxx is een bedrijf dat betrokken raakte bij een ICT-project van de gemeente Woerden. Duindam was voordat hij in 2012 wethouder werd aandeelhouder bij Gemboxx en stelde bij zijn benoeming dat hij afstand zou doen van zijn aandelen. In 2014 had hij dat voltooid. Uit het onderzoek van Berenschot blijkt echter dat er geen opgave is gedaan van de achtergestelde startlening van Duindam aan het bedrijf, ter waarde van 25.000 euro en verschillende andere leningen van in totaal 9800 euro.
Daarnaast had Duindam als wethouder ook nog aandelen in het bedrijf Innovum. Berenschot: ‘Gezien de sterke banden die Innovum heeft met GemBoxx, komt de aanschaf van aandelen Innovum niet overeen met de toezegging aan de raad van de heer Duindam dat hij de banden met GemBoxx beëindigt. Door het niet melden van de aandelen Innovum heeft de heer Duindam geen inzicht gegeven in zijn handelen en zijn beweegredenen daarbij. De heer Duindam heeft in onze optiek in dezen onvoldoende openheid betracht en gehandeld in strijd met het normenkader, ook al heeft hij de aandelen slechts twaalf dagen in zijn bezit gehad.’
Berenschot concludeert dat Duindam niet altijd consequent is geweest als het gaat om (de schijn van) belangen- verstrengeling en de gedragscode integriteit. Maar ook het college gaat volgens Berenschot niet vrijuit: ‘Het is een besluit geweest van het college om de heer Duindam aan te wijzen als bestuurlijk opdrachtgever voor de ICT-coöperatie die in samenwerking met GemCloud werd opgericht. Men had de verantwoordelijkheid om hier alert op te zijn en zo te voorkomen dat hij portefeuillehouder werd. Te meer omdat de heer Duindam enkele maanden eerder zich in het college had onthouden van beraadslaging waar het GemBoxx betreft.’ Hoewel het college van Woerden vertrouwen bleef houden in wethouder Duindam, was het zijn eigen partij D66 die hem niet langer wilde steunen, waarop Duindam zijn consequenties trok en eind vorig jaar aftrad.
Update: inmiddels heeft de gemeenteraad van Woerden het rapport Berenschot besproken en in meerderheid ingestemd met het besluit van het college van B&W om de analyses en aanbevelingen over te nemen. Daarnaast is besloten de benoemingsprocedure voor wethouders aan te scherpen.
Reactie Job de Haan van Integriteit.nl: Bij deze kwestie vallen twee zaken op. Ten eerste dat de gemeente Woerden de hele affaire hoog opnam en een onafhankelijk bureau inschakelde om alles grondig uit te zoeken. Dat getuigde van gevoeligheid voor en het grote belang dat men hecht aan integer bestuurlijk handelen, ook al was de wethouder in kwestie al afgetreden. Des te opmerkelijker omdat er geen verdenking was van fraude, corruptie of machtsmisbruik.
Ook (ex-)wethouder Duindam leek zijn verantwoordelijkheid te hebben genomen op het punt van (de schijn van) belangenverstrengeling en de gedragscode integriteit door afstand te doen van zijn aandelen in Gemboxx. Het tweede dat in het oog springt is dat Duindam – en met hem het hele college – dacht dat hij met het afstoten van zijn aandelen voldoende tegemoet gekomen was aan de gemeentelijke code Goed Bestuur. Maar het over het hoofd zien van een aantal leningen bij Gemboxx en het in bezit hebben van aandelen van Innovum dat sterke banden heeft met Gemboxx, toont aan dat integriteit meer is dan een gebaar van goede wil.
Hier gaat toch weer het adagium van oud-minister Ien Dales op die ooit zei: “Een beetje integer bestaat niet”. Integriteit moet van binnenuit komen, het moet onlosmakelijk onderdeel zijn van het bestuurlijk handelen en niet iets voor de bühne. Dat Duindam die mentaliteit zich nog niet eigen had gemaakt blijkt uit zijn reactie op eerdere beschuldigingen aan zijn adres: “Ik heb niet altijd even handig geopereerd door de Volkskrant te woord te staan of de televisie, maar dat doe ik omdat de zaak mij aan het hart gaat. De aantijgingen gaan over mij, een onbeduidend radertje in een gemiddelde gemeente, maar ze gaan over iets dat veel groter is. Er kunnen daadwerkelijk honderden miljoenen euro’s uit de gemeentelijke ICT vrijgemaakt worden.”
Door zichzelf zo klein te maken en zijn rol als bestuurder te bagatelliseren, gaf Duindam er blijk van – en met hem B&W Woerden – niet aan te voelen en te begrijpen waar het bij integer bestuurlijk handelen om draait. Duindam was zich zelfs zo van zijn onschuld bewust dat hij om een onderzoek naar zijn handelwijze vroeg. Dat heeft hij nu gekregen en de uitkomst is een krachtig leermoment voor Duindam en heel gemeentelijk Woerden.