Het is een bekend verhaal in de gangen van menig organisatie: een collega die zich niet aan de regels houdt, een leidinggevende die een grens overgaat, of een situatie die gewoonweg niet door de beugel kan. Integriteitsschendingen op de werkvloer zijn aan de orde van de dag, maar wat opvallend is, is dat bijna de helft van de werknemers ervoor kiest om deze schendingen niet te melden. Dit blijkt uit recent onderzoek van KPMG (6 december 2023), waarin wordt benadrukt dat bijna vier op de tien werknemers het afgelopen jaar getuige waren van een integriteitsschending.
Deze cijfers zijn niet alleen zorgwekkend vanwege de schendingen zelf, maar vooral vanwege de stilte eromheen. Wat houdt medewerkers tegen om aan de bel te trekken? Uit het onderzoek blijkt dat velen het niet als hun verantwoordelijkheid zien, bang zijn voor negatieve reacties, of zichzelf niet willen neerzetten als onruststoker.
Deze bevindingen brengen een belangrijk vraagstuk aan het licht: hoe creëren we een werkcultuur waarin integriteit centraal staat en waarin medewerkers zich veilig voelen om schendingen te melden? Dit vraagt om een cultuurverandering, waarbij openheid, transparantie en veiligheid de sleutelwoorden zijn.
Allereerst is het essentieel om een duidelijke definitie van integriteit binnen de organisatie te hanteren. Wat wordt er precies onder verstaan? En nog belangrijker, hoe wordt dit in de praktijk gebracht? Het opstellen van ethische richtlijnen en het implementeren van goede klokkenluidersregelingen zijn stappen in de juiste richting. Deze maatregelen alleen zijn echter niet voldoende.
De uitdaging ligt veelal bij de cultuur binnen een organisatie. Als medewerkers zich niet gesteund voelen, of erger nog, bang zijn voor de gevolgen van het melden van een schending, dan zullen ze zwijgen. Een veilige, open en ondersteunende werkomgeving is cruciaal. Dit betekent dat leidinggevenden een voorbeeldfunctie moeten vervullen en open moeten staan voor feedback en meldingen van hun team.
Verder is het van belang dat medewerkers zien dat hun meldingen serieus genomen worden en dat er daadwerkelijk iets mee gedaan wordt. Dit vertrouwen opbouwen kost tijd en vereist consistentie in hoe er met meldingen wordt omgegaan. Het is een proces van lange adem, maar essentieel voor het creëren van een integere werkomgeving.
Waarom is het van belang dat medewerkers integriteitsschendingen melden?
Het actief melden van integriteitsschendingen is niet alleen een kwestie van persoonlijke moed of ethische verantwoordelijkheid, maar is cruciaal voor de gezondheid en het succes van de organisatie als geheel. Een cultuur waarin medewerkers zich vrij voelen om schendingen te melden, leidt tot tal van voordelen.
Ten eerste draagt het bij aan het voorkomen van grotere problemen. Kleine schendingen kunnen, indien onopgemerkt of genegeerd, escaleren tot grote incidenten met ernstige gevolgen. Vroegtijdige meldingen stellen een organisatie in staat om proactief te reageren en mogelijke schade te beperken.
Ten tweede bevordert het melden van integriteitsschendingen transparantie binnen een organisatie. Dit versterkt het vertrouwen, zowel intern als extern. Medewerkers die zien dat hun meldingen serieus worden genomen, voelen zich meer gewaardeerd en betrokken. Externe stakeholders, zoals klanten en partners, hebben meer vertrouwen in een organisatie die openlijk omgaat met integriteitskwesties.
Een derde voordeel is de versterking van de organisatiecultuur. Een cultuur waarin integriteit wordt gewaardeerd en geschonden normen worden aangepakt, draagt bij aan een positieve werkomgeving. Dit bevordert niet alleen de tevredenheid en loyaliteit van medewerkers, maar trekt ook nieuw talent aan dat zich wil inzetten voor een ethische organisatie.
Tot slot speelt het melden van integriteitsschendingen een cruciale rol in risicobeheer en compliance. In een tijd waarin regelgeving steeds strenger wordt en de maatschappelijke verwachtingen rond bedrijfsethiek toenemen, is het essentieel dat organisaties een proactieve houding aannemen ten aanzien van integriteit. Dit beschermt niet alleen tegen juridische en financiële risico’s, maar versterkt ook het imago en de reputatie van de organisatie.
Integriteit gaat niet alleen over het volgen van regels, het gaat om het creëren van een omgeving waarin iedereen zich gerespecteerd, veilig en gewaardeerd voelt. Het is tijd dat organisaties hier serieus werk van maken. Want zoals het KPMG-onderzoek laat zien, is zwijgen in de context van integriteitsschendingen geen optie. We moeten het gesprek aangaan, bewustwording creëren en samen bouwen aan een werkcultuur waarin integriteit niet alleen wordt verwacht, maar ook wordt gevierd. Het aanmoedigen van medewerkers om integriteitsschendingen te melden is geen bijzaak, maar een fundamenteel aspect van een sterke, gezonde en toekomstbestendige organisatie. Het is een investering in een cultuur van integriteit, transparantie en vertrouwen, wat uiteindelijk leidt tot duurzaam succes.
Meer weten?
Wilt u meer weten over wat wij voor uw organisatie kunnen betekenen? Neem dan gerust contact met ons op en we helpen uw graag verder.
Esther van Gaal,
Trainer Integriteit.nl
Op de hoogte blijven?
Meld u aan voor onze nieuwsbrief!
Hoe wij u kunnen helpen met integriteit?
Vraag hier onze digitale brochure aan