Wethouder Eitjes (VVD) Maassluis stapt op

De inmiddels ex-wethouder Huub Eitjes raakte in opspraak vanwege zijn rol in de affaire rond Theater Koningshof. Hij zou zich schuldig hebben gemaakt aan belangenverstrengeling. Onlangs kondigde hij tijdens een persconferentie zijn vertrek aan.

In augustus vorig jaar werd de broer van de wethouder interim-directeur bij Theater Koningshof. Het theater krijgt een jaarlijkse subsidie van de gemeente van 70.000 euro. Huub Eitjes was daar als wethouder politiek verantwoordelijk voor. Vorige week werd bekend dat er 40.000 euro is gestort op de bedrijfsrekening van wethouder Eitjes voor zijn broer Pim (die bij dat bedrijf werkt). Hij bleek zich tegen de afspraken in te hebben laten uitbetalen voor zijn managementwerkzaamheden bij Theater Koningshof. Wethouder Huub Eitjes verzuimde het college hierover te informeren.

De wethouder zei tijdens de persconferentie zich van geen kwaad bewust te zijn: ‘Mijn rol was altijd zuiver en integer’. De VVD heeft aangegeven binnen een maand een opvolger voor Eitjes naar voren te schuiven.

Reactie Robbert-Jan Eekhout van Integriteit.nl
Er zijn integriteitscasussen waar je het hoofd over kunt breken en waar je, na het uitvoeren van een grondig feiten- en waardenonderzoek, met uiterste terughoudendheid en voorzichtigheid tot een conclusie komt. Dit is (overduidelijk) niet zo’n casus. Alles wijst op belangenverstrengeling; al dan niet (voor de kritische lezer onder ons) wekt het de schijn van belangenverstrengeling. Het is dan ook zorgwekkend dat de wethouder zich helemaal van geen schuld bewust lijkt te zijn, en zijn optreden ‘’zuiver en integer’’ noemt. Dit kan enerzijds zijn omdat hij te trots en koppig is om zijn fout toe te geven, anderzijds omdat hij ervan overtuigd is naar eer en geweten te hebben gehandeld. In het eerste geval is er weinig aan te doen de man heeft een onderontwikkeld verantwoordelijkheidsbesef en dit valt onder het terrein van de psychologie. Echter wijst de praktijk uit dat een groot deel van de integriteitsschendingen wordt veroorzaakt door een te beperkte kennis van de afspraken (consensus over integriteit) door de handelende actor. In het kader van integriteitsmanagement is het laatste interessant(er) omdat dit (makkelijker) vermeden kan worden.

Ongeacht of hij zich wel of niet bewust was van de ernst van de situatie, moeten we niet te licht denken over (de schijn van) belangenverstrengeling. Belangenverstrengeling van een bestuurder berokkent schade aan het broodnodige vertrouwen dat de burger in de overheid moet hebben om haar gezag en beleid te legitimeren. Wanneer er afbreuk wordt gedaan aan dit vertrouwen dan zaagt men aan de poten van de rechtstaat.

Wat we van deze casus kunnen leren is hoe belangrijk het in de alledaagse praktijk is om elkaar scherp te houden. Mensen begaan de meeste fouten zonder daar erg in te hebben. Spreek collega’s aan wanneer ze een fout begaan of dreigen te begaan. Informeer ze wanneer je het gevoel hebt dat ze onvoldoende de regels/afspraken kennen. Het is mens eigen om zowel de eigen kennis als die van de mensen om ons heen zowel te overschatten als te onderschatten. Zo hoor ik in de trainingen regelmatig een deelnemer roepen: “dat weet toch iedereen!” terwijl het voor het grootste deel van de groep helemaal niet zo vanzelfsprekend is.

Alleen wanneer we elkaars blinde vlek dekken zijn we in staat om de “integriteitslat” tegen het plafond te leggen.